Pravo i finansije 11-2019

Sadržaj: Pravo i finansije 11-2019

Pravo i finansije 11/2019

PRAVO

Naknada za korištenje građevinskog zemljišta sa stanovišta ustavnosti i zakonitosti

Predrag Krsmanović

Razmatrana je naknada za korištenje građevinskog zemljišta u Federaciji Bosne i Hercegovine predviđena odredbama Zakona o građevinskom zemljištu. Dat je osvrt na stanje u pogledu zakonske regulative ove naknade u FBiH, ali i u bivšoj SRBiH, Republici Srpskoj, Republici Hrvatskoj i Republici Srbiji. Razmatraju se pitanja koja se tiču ustavnosti odredaba Zakona o građevinskom zemljištu, zatim zakonitosti i opštinskih odluka u dijelu u kojem je ova naknada regulisana opštinskim aktima. Pored toga, obuhvaćena su i pitanja koja se tiču presude Ustavnog suda Federacije BiH, kojom je utvrđeno da odredbe tog zakona, koje se tiču ove naknade, nisu u saglasnosti sa Ustavom FBiH i Evropskom konvencijom o ljudskim pravima, kao i pitanja koja se tiču pravnih posljedica ove presude na tekuće i buduće upravne i sudske predmete u kojima se odlučuje o ovoj naknadi. Dotaknuto je i pitanje momenta prestanka primjene spornih odredaba Zakona koje su presudom Ustavnog suda stavljene van snage, kao i mogućnosti njihove daljne primjene na određene predmete

str. 11 – 21.

Pravni položaj djeteta u procesnom međunarodnom privatnom pravu

Dr. sc. Adis Poljić, sudija u Osnovnom sudu u Zvorniku

U radu je analiziran pravni položaj djeteta u četiri područja procesnog međunarodnog privatnog prava. Najbolji interes djeteta ostvaren je kod nadležnosti propisivajući posebna pravila za nadležnost kada je dijete jedna od stranaka. Dijete ima poseban položaj kod isključive, posebne i ugovorene nadležnosti dok isti položaj ima kao i ostale stranke kod opće nadležnosti. Zaštita interesa djeteta u vezi sa nadležnošću je prije svega ostvarena u porodičnim sporovima. Kod ostvarivanja prava stranaca i realizacije međunarodne pravne pomoći u radu su navedene samo osnovne napomene zbog položaja djeteta u ovim oblastima međunarodnog privatnog prava. Za priznanje i izvršenje stranih sudskih odluka navedena su osnovna pravila, sa tim da je analiziran postupak za priznanje i izvršenje sudskih odluka u kojima je odlučeno o ličnom statusu stranke. Izuzetak od opštih pravila za priznanje i izvršenje stranih sudskih odluka je u području izdržavanja djeteta. Ostvarivanje izdržavanja djeteta je propisano Konvencijom o ostvarivanju alimentacionih zahtjeva u inostranstvu iz 1956. godine koja se primjenjuje u Bosni i Hercegovini.

str. 22 – 36.

Zaštita znaka žigom u BiH

Mr. Adnan Hadžimusić

Da bi svoj proizvod ili uslugu na tržištu učinili prepoznatljivom i time ponukali kupce da odabiru njihov proizvod, proizvođači i vršioci usluga se trude da te svoje proizvode i usluge na neki način učine prepoznatljivim između više sličnih ili istih proizvoda ili usluga. U tu svrhu, proizvođači svoje proizvode označavaju posebnim vizuelnim znakovima. Vremenom je korištenje vizualnih znakova na tržištu dobilo na značaju i javila se potreba za zakonskom zaštitom ovih znakova različitosti čime se onaj proizvođač koji posebnim znakom označi svoj proizvod u okviru zakonskih propisa štiti od plasiranja istih ili sličnih proizvoda s istim ili sličnim znakom prepoznatljivosti čime mu se smanjuje poslovna dobit. Tako je nastao žig. Žig je pravo kojim se štiti oznaka, odnosno znak kojim se obilježava roba, odnosno usluge jednog učesnika u privrednom prometu od iste ili slične robe, odnosno usluge drugog učesnika u privrednom prometu. Nosilac koji u skladu sa zakonom stekne pravo na žig, stiče isključiva prava raspolaganja tim žigom, odnosno stiče prava korištenja tog žiga za obilježavanje roba ili usluga i pravo da svom ostalim učesnicima zabrani korištenje istog ili sličnog žiga za obilježavanje svojih roba ili usluga

str. 37 – 43.

RADNO PRAVO

Prerastanje ugovora o radu na određeno vrijeme u radni odnos na neodređeno vrijeme uz osvrt na sudsku praksu

Elma Omerćajić, mr. iur.

U radu je prikazano, kroz sudsku praksu, tumačenje člana 19. stav 4. starog zakona o radu iz 1999. godine (po novom Zakonu o radu FBiH, iz 2016) „Službene novine FBiH“, br. 26/16 i 89/18, to je član 22. stav 4. u nastavku). Ovaj stav ostao je nepromjenjen i u novom ZORFBiH tako da ću u nastavku rada citirati odredbu ovog člana iz novog ZORFBiH. Naime radi se o tumačenju odredbe zakona u pogledu momenta prerastanja ugovora o radu sa određenog na neodređeno vrijeme, što čitajući ZORFBiH i ovaj stav, i ne izgleda komplikovano, već jasno jezički naznačeno. Međutim Vrhovni sud svojim presudama promijenio je samu svrhu i namjeru ovog člana i time otežao i onako tešku situaciju po pitanju radnih sporova i vremenskog perioda trajanja parnica, a nažalost zauzimanjem takvog stava produžio je radne sporove za par godina.

str. 44 – 51.

RAČUNOVODSTVO I FINANSIJE

Analiza i financijsko izvještavanje po segmentima

Dr. sc. Jozo Piljić

Izvještavanje po segmentima propisano je Međunarodnim standardom financijskog izvještavanja (MSFI) 8 – Poslovni segmenti. Društvo je dužno objaviti informacije koje korisnicima njegovih financijskih izvještaja omogućuju da ocijene vrstu i financijske učinke poslovnih djelatnosti kojima se bavi te gospodarsko okruženje u kojem posluje. Društvo je dužno iskazati prihode vanjskih kupaca za svaki proizvod i svaku uslugu ili svaku skupinu sličnih proizvoda, odnosno usluga, osim ako neophodne informacije nisu dostupne i ako troškovi njihove pripreme ne bi bili previsoki, u kom slučaju je dužno tu činjenicu i objaviti. Društvo je dužno iznijeti informacije o tome u kojoj mjeri se oslanja na svoje značajne kupce. Da bi strategijsko upravljačko računovodstvo moglo da pruži dovoljno informacija pri donošenju poslovnih, konkurentskih strategija, ono mora kontinuirano osiguravati relevantne informacije o proizvodima, kupcima i konkurenciji

str. 52 – 61.

Pogreške u finansijskim izvještajima

Dr. sc. Mirna Pajević

Računovodstvena profesija u Bosni i Hercegovini je značajno regulisana, te se računovođe, revizori i finansijski djelatnici trebaju pridržavati strogih pravila kada pripremaju finansijske, revizorske i druge izvještaje. U BiH još uvijek nije decidno regulisana provjera kvalitete rada računovođa, međutim kako se računovodstvena profesija približava europskim propisima očekuje se značajnija regulacija ove profesije. Iskustva pokazuju da računovođe, revizori i finansijski djelatnici imaju značajne propuste u svom radu, posebno kada je u pitanju sastavljanje i prezentacija finansijskih izvještaja. Sa jedne strane računovodstvena profesija se oslanja na automatizovana rješenja, dok sa druge strane ista ima mnogo klijenata i nedostatak vremena. Rezultat računovodstvenih aktivnosti zna često biti poražavajući

str. 62 – 72.

Popravak i zamjena proizvoda u garantnom roku – računovodstveni i poreski tretman

Miroslav Brkić, dipl. ecc.

Po pravilu prodaja proizvoda vrši se u jednom obračunskom periodu, dok popravak i zamjena istih u garantnom roku se vrši u nekom od sljedećih obračunskih perioda. Računovodstveno načelo uzročnosti prihoda i rashoda obavezuje privredni subjekt da procijeni iznos budućih izdataka za popravku i zamjenu proizvoda, te po tom osnovu prizna rashod u obračunskom periodu kada su proizvodi prodati. Novi MSFI 15, pružajući detaljnije uputstvo, na drugačiji način tretira popravak i zamjenu proizvoda u garantnom roku, ukoliko kupac ima i koristi mogućnost da odvojeno kupi ili produži trajanje garancije za određene proizvode. Sa poreskog aspekta, zakonodavac je nastojao da eliminiše institut računovodstvene procjene kod priznavanja rashoda u poreskom bilansu, te je na drugačiji način uredio poreski tretman rezervisanja

str. 73 – 83.

DDD – obaveza koja se plaća

Momir Stefanović, dipl. ecc.

U ukupnim troškovima poslovanja privrednih društava, ustanova, drugih pravnih lica i samostalnih poduzetnika nije zanemarivo učešće troškova usluga u vezi sa preduzimanjem mjera koje imaju za cilj sprečavanje pojave i suzbijanje širenja zaraznih bolesti: dezinfekcija, dezinsekcija i deratizacija (poznate kao DDD). Ovo je naročito izraženo nakon donošenja novog Pravilnika o načinu obavljanja obavezne dezinfekcije, dezinsekcije i deratizacije najprije u 2014. a zatim i u 2016. godini, kojim je propisana veća učestalost primjene ovih mjera. U ovom tekstu je dat osvrt na to ko su obveznici preduzimanja posebnih mjera zaštite od zaraznih bolesti, u kojim se rokovima te mjere moraju sprovoditi i pod kojim finansijskim uslovima i koje su sankcije propisane ukoliko se propisane zakonske obaveze u ovom pogledu ne izvršavaju

str. 84 – 88.

SUDSKA PRAKSA

Pravo na imovinu
Porez na dodatu vrijednost (PDV)
Opštinska naknada za privremeno zauzimanje javnih površina
Opštinska naknada za privremeno zauzimanje javnih površina
Pravo na efikasan pravni lijek
Pokretanje postupka prinudne naplate poreznih obaveza na osnovu naloga za plaćanje
Uspostavljanje zakonskog založnog prava (hipoteke) u korist Porezne uprave na imovinu i imovinska prava poreznog obveznika
Odlaganje izvršenja rješenja o pokretanju prinudne naplate
(Ne)diskriminacija pravnih lice kao obveznika poreza na imovinu

str. 89 – 98.

SAVJETODAVNI SERVIS

ODGOVORI NA PITANJA PRETPLATNIKA

Javne nabavke

str. 99 – 106.

Radni odnosi u FBiH

str. 107 – 115.

Radni odnosi u RS

str. 116 – 128.

Porezi i finansije

str. 129 – 139.

Info stranica

str. 139 – 149.

Pravo i finansije 11-2019

Prijava za pretplatnike.

Seminar – Javne nabavke – Novembar

Sadržaj: Pravo i finansije 11-2019